Spring Boot启动流程深度解析(源码级剖析)
关键词:Spring Boot、启动流程、源码解析、IoC容器、自动配置
摘要:本文深入分析Spring Boot的启动流程,结合核心源码详解从run()
方法到嵌入式服务器启动的每一步操作,揭秘自动配置原理及扩展点。
一、为什么需要掌握启动流程?
Spring Boot以其约定大于配置、快速启动的特性成为Java微服务开发的首选框架。理解其启动流程,能帮助我们:
- 🔧 定制化扩展:自定义启动加载过程
- ⚡ 性能优化:加速应用启动(大型项目启动耗时从分钟级降到秒级)
- 🐞 故障排查:解决初始化阶段的诡异Bug
- 💡 深入理解框架:打通Spring Boot任督二脉
下面我们将结合源码,深入剖析Spring Boot启动的每一个关键步骤。
二、启动流程总览(10步图解)
flowchart TBA[SpringApplication.run()] --> B[初始化SpringApplicationRunListeners]B --> C[准备环境Environment]C --> D[打印Banner]D --> E[创建ApplicationContext]E --> F[准备上下文]F --> G[刷新上下文<br><font color='#FF0000'>(最核心)</font>]G --> H[加载自动配置]G --> I[实例化单例Bean]I --> J[启动嵌入式服务器]J --> K[发布Ready事件]
三、启动流程源码级分解
步骤1: SpringApplication初始化
// 源码位置:SpringApplication.java
public SpringApplication(Class<?>... primarySources) {this.primarySources = new LinkedHashSet<>(Arrays.asList(primarySources));this.webApplicationType = WebApplicationType.deduceFromClasspath(); // 1.推断应用类型this.bootstrappers = new ArrayList<>(getSpringFactoriesInstances(Bootstrapper.class)); setInitializers((Collection) getSpringFactoriesInstances(ApplicationContextInitializer.class)); // 2.加载InitializersetListeners((Collection) getSpringFactoriesInstances(ApplicationListener.class)); // 3.加载Listenerthis.mainApplicationClass = deduceMainApplicationClass(); // 4.推断主类
}
作用说明:
-
推断应用类型(Servlet/Reactive/None)通过检测类路径是否存在:
javax.servlet.Servlet
和org.springframework.web.context.ConfigurableWebApplicationContext
→ SERVLETorg.springframework.web.reactive.DispatcherHandler
→ REACTIVE- 否则 → NONE
-
通过SPI机制加载
META-INF/spring.factories
中定义的拓展组件
步骤2: 执行run()方法
// 源码位置:SpringApplication.java
public ConfigurableApplicationContext run(String... args) {// 1. 启动计时器StopWatch stopWatch = new StopWatch();stopWatch.start();// 2. 初始化SpringApplicationRunListenersSpringApplicationRunListeners listeners = getRunListeners(args);listeners.starting(); // 发布ApplicationStartingEvent// 3. 准备环境ConfigurableEnvironment environment = prepareEnvironment(listeners, applicationArguments);// 4. 打印BannerBanner printedBanner = printBanner(environment);// 5. 创建ApplicationContextcontext = createApplicationContext();// 6. 准备上下文prepareContext(context, environment, listeners, applicationArguments, printedBanner);// 7. 刷新上下文(核心!)refreshContext(context);// 8. 执行RunnercallRunners(context, applicationArguments);// 9. 完成启动listeners.started(context);return context;
}
步骤3: 环境准备(Environment)
private ConfigurableEnvironment prepareEnvironment(...) {// 创建环境对象(Servlet环境或标准环境)ConfigurableEnvironment environment = getOrCreateEnvironment();// 加载配置源(application.properties/yml)configureEnvironment(environment, applicationArguments.getSourceArgs());// 发布ApplicationEnvironmentPreparedEventlisteners.environmentPrepared(environment);// 绑定SpringApplication配置bindToSpringApplication(environment);return environment;
}
步骤4: 创建IoC容器
根据应用类型创建不同类型的上下文:
// 源码位置:SpringApplication.java
protected ConfigurableApplicationContext createApplicationContext() {return this.applicationContextFactory.create(this.webApplicationType);
}// 默认实现
ApplicationContextFactory DEFAULT = (webApplicationType) -> {switch (webApplicationType) {case SERVLET:return new AnnotationConfigServletWebServerApplicationContext();case REACTIVE:return new AnnotationConfigReactiveWebServerApplicationContext();default:return new AnnotationConfigApplicationContext();}
};
步骤5: 刷新上下文(最核心步骤)
// 源码位置:SpringApplication.java
private void refreshContext(ConfigurableApplicationContext context) {// 调用AbstractApplicationContext.refresh()refresh(context);
}// 源码位置:AbstractApplicationContext.java
public void refresh() throws BeansException, IllegalStateException {synchronized (this.startupShutdownMonitor) {// [1] 准备刷新工作prepareRefresh();// [2] 获取新的BeanFactoryConfigurableListableBeanFactory beanFactory = obtainFreshBeanFactory();// [3] 配置BeanFactory(注册环境等组件)prepareBeanFactory(beanFactory);try {// [4] 后处理BeanFactorypostProcessBeanFactory(beanFactory);// [5] 执行BeanFactoryPostProcessorinvokeBeanFactoryPostProcessors(beanFactory);// [6] 注册BeanPostProcessorregisterBeanPostProcessors(beanFactory);// [7] 初始化MessageSource(国际化)initMessageSource();// [8] 初始化事件广播器initApplicationEventMulticaster();// [9] 初始化特殊BeanonRefresh();// [10] 注册监听器registerListeners();// [11] 实例化非懒加载的单例BeanfinishBeanFactoryInitialization(beanFactory);// [12] 完成刷新finishRefresh();}}
}
关键子步骤:自动配置生效过程
// 源码位置:PostProcessorRegistrationDelegate.java
public static void invokeBeanFactoryPostProcessors(...) {// 处理BeanDefinitionRegistryPostProcessorprocessConfigBeanDefinitions(registry);
}private static void processConfigBeanDefinitions(...) {// 创建ConfigurationClassParser解析@Configuration类parser.parse(candidates);// 加载自动配置类Set<String> candidates = new LinkedHashSet<>(configCandidates);AutoConfigurationImportSelector.selectImports() // 关键方法
}
自动配置选择器核心逻辑:
// 源码位置:AutoConfigurationImportSelector.java
protected List<String> getCandidateConfigurations(...) {// 从META-INF/spring.factories加载配置List<String> configurations = SpringFactoriesLoader.loadFactoryNames(EnableAutoConfiguration.class, getBeanClassLoader());// 应用条件过滤(@ConditionalOnClass等)configurations = filter(configurations, autoConfigurationMetadata);return configurations;
}
四、关键扩展点实战
扩展点1:自定义ApplicationRunner
@Component
@Order(1) // 控制执行顺序
public class CacheInitializer implements ApplicationRunner {@Overridepublic void run(ApplicationArguments args) {System.out.println("初始化缓存数据...");// 实际业务逻辑}
}
扩展点2:自定义事件监听
@Component
public class StartupMonitorListener implements ApplicationListener<ApplicationReadyEvent> {@Overridepublic void onApplicationEvent(ApplicationReadyEvent event) {System.out.println("应用启动完成,耗时:" + TimeUnit.NANOSECONDS.toMillis(event.getTimestamp()) + "ms");}
}
扩展点3:自定义BeanPostProcessor
@Component
public class CustomBeanPostProcessor implements BeanPostProcessor {@Overridepublic Object postProcessAfterInitialization(Object bean, String beanName) {if(bean instanceof Controller) {System.out.println("Controller初始化完成: " + beanName);}return bean;}
}
五、性能优化实践
- 减少组件扫描范围
@SpringBootApplication(scanBasePackages = "com.example.core")
- 排除不必要的自动配置
@EnableAutoConfiguration(exclude = {DataSourceAutoConfiguration.class, KafkaAutoConfiguration.class
})
- 启用懒初始化(慎用)
spring.main.lazy-initialization=true
- 关闭JMX监控(节省30-50ms)
spring.jmx.enabled=false
六、常见面试题
Q1: @SpringBootApplication注解做了哪些事?
A: 该注解是三个核心注解的组合:
@SpringBootConfiguration
:标识为配置类@EnableAutoConfiguration
:启用自动配置@ComponentScan
:组件扫描(默认当前包)
Q2: 自动配置是如何实现的?
A: 通过@EnableAutoConfiguration
引入AutoConfigurationImportSelector
,该选择器:
- 从
META-INF/spring.factories
加载配置类 - 过滤掉缺少依赖的配置(通过
@ConditionalOnClass
等条件注解) - 应用排序规则
Q3: 如何加速Spring Boot启动?
优化方案:
- 减小@ComponentScan范围
- 排除不必要的自动配置
- 使用
@Lazy
延迟初始化 - 关闭JMX、actuator等非必要模块
七、总结
Spring Boot的启动过程本质上是IoC容器的初始化过程,核心亮点在于:
- 事件驱动架构:通过11种启动事件解耦各阶段
- 条件化自动配置:按需加载超过300+自动配置类
- 嵌入式容器:无缝集成Tomcat/Jetty等服务器
- SPI扩展机制:通过spring.factories实现插件化
掌握启动流程后,你可以:
- 定制自己的启动初始化逻辑
- 解决Bean初始化顺序问题
- 实现秒级启动的微服务
- 深度优化Spring Boot应用